अस्तः _astḥ

अस्तः [अस्यन्ते सूर्यकिरणा यत्र अस्-आधारे क्त]

1 Setting, western mountain (behind which the Sun is supposed to set); यश्चैष विन्ध्यास्तमहेन्द्रकल्पो... अधिरोढुमस्तगि- रिमभ्यपतत् Śi.9.1; विडम्बयत्यस्तनिमग्नसूर्यम् R.16.11; यात्येक्रतो$स्तशिखरं पतिरोषधीनाम् Ś.4.2.

-2 Sunset.

-3 Setting in general; (fig.) fall, decline; see below.

-4 Conjunction of a planet with the Sun; शुक्रास्त, बुधास्त &c.

-स्तम् 1 Home, abode, residence (Ved.); तमग्निमस्ते वसवो न्यृण्वन् Rv.7.1.2,1.34.1.

-2 Death, end. आकाशं प्रत्यस्तं यन्ति Ch. Up.1.9.1.

-3 The seventh house (in astr.; लग्नात्सप्तमं स्थानम्).

-स्तम् ind. At home, home; अस्तं गम्, -या-इ-प्राप् (a) To set, decline in the western horizon; गतो$स्तमर्कः the Sun has set; (fig.) it is time to do the duties to be performed at sunset; e. g. for a cowherd to drive home his cattle, for a religious person to begin his prayers, for a thief to begin his nightly work &c.; कथमिहैव युवयोरस्तमितः सूर्यः V.3. and Sar. S. 1. (b) To cease, vanish, be removed, disappear, be at an end; विषयिणः कस्यापदो$ स्तं गताः Pt. 1.146. धृतिरस्तमिता R.8.66; दण्डेनास्तमितत्विषा Ku.2.23; अस्तिमितैषा कथा K.156 at an end, over; 198,24. (c) to die; अथ चास्तमिता त्वमात्मना R.8.51,12.11.

-Comp. -अचलः, -अद्रिः, -गिरिः, -पर्वतः the setting or western mountain. अधिरोढुमस्तगिरिमभ्यपतत् Śi.9.1.

-अवलम्बनम् the resting of a heavenly body on the western part of the horizon, being about to set.

-उदयौ (dual) rising and setting, rise and fall; अस्तोदयावदिशद- प्रविभिन्नकालम् Mu.3.17.

-ग a. set, become invisible (as a planet or star).

-गमनम् 1 setting, disappear- ance.

-2 death, sunset of life; Māl.9.

-निमग्न a. Set (as the Sun); विडम्बयत्यस्तनिमग्नसूर्यम् R.16.11.

-मस्तकः, -शिखरः The top of the setting mountain; Ś.4.2.

-समयः The moment of Sunset, the moment of end or death; करजालमस्तसमये$पि सताम् Śi.9.5.